Nasz dzisiejszy bohater, tryb Conditionnel, dzielimy na Francuski conditionnel Présent, czyli tryb warunkowy czasu teraźniejszego, a także Francuski conditionnel Passé, czyli tryb warunkowy czasu przeszłego. Francuski conditionnel służy do wyrażania marzeń, życzeń, pragnień, a także do udzielania rad czy budowania zdań warunkowych. 

Tak jak już wspominaliśmy, tryb oznajmujący Indicatif jest trybem odnoszącym się do rzeczywistości, natomiast tryb warunkowy Francuski conditionnel jest trybem wyrażającym nie to, co rzeczywiste, a tylko możliwe, coś co jeszcze nie zostało zrealizowane. Możemy to porównać do trybu przypuszczającego, występującego w języku polskim. Abyście mogli wspólnie z nami odkryć jak i kiedy używamy trybu Francuski conditionnel , zapraszamy najpierw do obejrzenia filmików (poniżej) o marzeniach i życzeniach dwóch bohaterów komiksów - Wonder Woman i Wolverina, a następnie do prześledzenia artykułu poświęconego temu zagadnieniu.

• Jako czas, będzie on wyrażał przyszłość w przeszłości (brzmi dość nielogicznie, ale wbrew pozorom to ma sens, a przekonacie się o tym już niedługo).
• Jako tryb, będzie wyrażał to, co jest nierzeczywiste, jakieś przypuszczenie, życzenie, radę czy hipotezę w czasie teraźniejszym i przyszłym.
• Jest również stosowany w zwrotach grzecznościowych.
• A także w zdaniach warunkowych.

Służy do mówienia o faktach które jeszcze nie zostały potwierdzone, które podajemy w wątpliwość. Za przykład może posłużyć Kopernik, który wywracając astronomię do góry nogami, spotkał się z brakiem przekonania ze strony Kościoła. To wtedy ówczesne społeczeństwo powtarzało bez przekonania, a może ironicznie :

„Le Soleil se trouverait au centre de l'Univers et la Terre tournerait autour de lui? Bah, dis donc”.

Przykład wzięty z życia studenta. Bardzo pragnie, aby coś się wydarzyło, np chciałby napisać 10 stron swojej pracy dyplomowej w terminie, ale wie, że szanse są raczej nikłe, choć nadzieja umiera ostatnia.  

J’aimerais bien finir ce devoir aujourd’hui. (Chciałbym to dzisiaj skończyć, mam nadzieję, że mi się uda, ale nie ma 100% pewności).

Jeśli chcemy być pomocni niczym Google czy Wikipedia i sypiemy złotymi radami z rękawa, to Conditionnel przychodzi nam z pomocą. Pozwala nam wyrażać się taktowanie, nie narzucając zbyt nachalnie swojego zdania. Zamiast powiedzieć „Tu dois”, powiemy subtelnie „ Tu devrais”, sugerując jedynie, że moim skromnym zdaniem powinieneś zrobić tak, ale oczywiście decyzja należy w ostateczności do Ciebie.

Tu devrais aller chez le médecin. ( Powinieneś pójść do lekarza, aczkolwiek decyzję i tak podejmiesz Ty).  

Jeśli postanowimy zagrać w grę z małymi Francuzami, to będziemy musieli z pewnością ustalić jakieś zasady. Tym bardziej, że nawet zasady popularnej wszędzie gry mogą się nieco różnić tymi, które są stosowane we Francji i tymi stosowanymi przez nas, w Polsce. Jeśli w takiej sytuacji użyjemy czasu Futur Simple, to wyjdzie to dość niegrzecznie, bo narzucimy nasze warunki gry, sugerując, że to My mamy racje. Jeśli jednak nie chcemy zadzierać z naszymi małymi francuskojęzycznymi znajomymi to użyjemy Conditionnela. Zamiast powiedzieć „Ty będziesz policjantem, a ja złodziejem”, powiemy: „Ty byłbyś policjantem, a ja byłbym złodziejem”. W języku polskim będzie to miało dość podobny wydźwięk. Poniżej przykład w języku francuskim:  

1. Moi je serai le voleur et toi tu seras le policier. (futur)
2. Moi je serais le voleur et tu serais le policier. (conditionnel)

Francuzi są niezwykle wyczuleni na uprzejmości, wyrażone odpowiednimi zwrotami grzecznościowymi, dlatego wiedząc jak wypowiedzieć się tak, by ich przypadkiem nie urazić, a co więcej, zdobyć ich sympatię, będziemy używali czasowników w trybie Conditionnel. Wyobraźmy sobie, że będąc w restauracji, chcemy zamówić ostrygi z sosem na bazie szalotki i czerwonego octu winnego.

Zamawiając wykwintne danie musimy jednocześnie dobrać formę gramatyczną „na poziomie”. Nie powiemy „ Je veux des huîtres”, a raczej „je voudrais” dorzucając na koniec (obowiązkowo), s’il vous plaît. Kelner nie poczuje się urażony, a my wyjdziemy na człowieka z klasą i być może zapłacimy mniej (patrz zdjęcie po lewej).

Poniżej kilka czasowników, które wyrażone w trybie Conditionnel będą świadczyły o tym, że przyswoiliśmy sobie zasady savoir-vivre:

« aimer », « avoir », « désirer », « être », « pouvoir », « préférer », « souhaiter », « vouloir »

Jeśli czasownik odmieniony w naszym zdaniu jest w czasie Futur simple, a my zdanie to chcemy zmienić na mowę niezależną, to dany czasownik będziemy musieli odmienić w trybie Conditionnel Présent. Zasadę tę lepiej obrazuje poniższy przykład:

• Elle partira demain. (Futur simple)
• Il m'a dit qu'elle partirait le lendemain. (Conditionnel Présent)

Warto zapamiętać tę zasadę, bo jest często wykorzystywana w tekstach, np w opowiadaniach.